6.Sınıf Fen Bilgisi 2.Ünite Vücudumuzdaki Sistemler 4.Konu Solunum Sistemi Özet Ders Notu
Özet Ders Notu indirme bağlantısı sayfanın en alt kısmındadır.
Konuya ait kazanımlar.
F.6.2.4.1. Solunum sistemini oluşturan yapı ve organların görevlerini modeller kullanarak açıklar.
Soluduğumuz havada bulunan gerekli
gazları hücrelere taşımak ve hücrelerdeki atık gazları vücut dışına iletmek
için bir araya gelmiş organların oluşturduğu sisteme solunum sistemi denir.
Hücreler ihtiyaç duydukları
enerjiyi, besinleri oksijenle parçalayarak elde eder.
Besinlerin parçalanması için
gerekli oksijen, soluk alma sırasında vücuda
alınır.
Besinlerin hücrede oksijen ile
parçalanmasının ardından oluşan bir atık madde olan karbondioksit ve bir miktar
su buharı, soluk verme sırasında vücuttan uzaklaştırılır.
Solunum Sistemini Oluşturan Yapı ve Organlar
Burun: Hava giriş ve çıkışı gerçekleşir. Yapısında kıllar,
kılcal kan damarları ve mukus salgısı üreten tabaka bulunur. Burundaki kıllar ve
mukus, havayla gelen toz parçalarını tutar. Mukus havayı nemlendirir. Kılcal
kan damarları ise havayı ısıtır.
Yutak: Ağız ve burun boşluğuyla yemek ve soluk borusunun
birleştiği yerdir. Burun yoluyla alınan hava yutağa geçer.
Gırtlak: Yutak ile soluk borusu arasında yer alır. Yutaktan
gelen havayı soluk borusuna iletir. Burada sesin oluşmasını sağlayan ses
telleri bulunur.
Soluk
Borusu: Gırtlaktan gelen havanın
akciğerlere ulaşmasını sağlar. Üst üste dizilmiş kıkırdak halkalardan oluşur.
İç kısmını kaplayan bir zar vardır. Bu zar kaygan ve yapışkan bir sıvı üreterek
toz ve mikropları tutar. Tutulan toz, mikrop ve yabancı maddeler balgam olarak
vücuttan dışarı atılır.
Akciğerler: Nefes alıp-verme yoluyla temiz havanın vücut içine
alınmasını ve kirli havanın vücut dışına atılmasını sağlayan organlardır.
Akciğerler, göğüs kafesi içinde yer alan pembe renkli, süngerimsi görünüşte
organlardır. Akciğerler, sağ ve sol olmak üzere iki bölümden oluşur. Sol
taraftaki akciğer, hemen altında kalp bulunduğu için daha küçüktür. Soluk
borusu akciğere girerken bronş adı verilen iki kola ayrılır. Bronşlar akciğere
girdikten sonra çok sayıda kollara ayrılır. Bu kolların her birine bronşçuk adı
verilir. Bronşçukların ucunda alveol adı verilen hava keseleri bulunur.
Not: Egzersiz yaptığımızda kullandığımız kaslar, çok
enerji harcadığı için daha çok oksijene ihtiyaç duyar. Vücut, bu enerji
ihtiyacını hızlı soluk alıp vererek karşılayabilir. Egzersize devam ettiğimiz
süre içinde soluk alıp verme sayısı her dakikada daha da artar.
Diyafram: Akciğerlerin çalışmasını destekleyen güçlü bir kastır.
Kasılıp gevşeyerek akciğerlere hava giriş çıkışı sağlar.
Soluk alma sırasında diyafram ve kaburgalar arası kaslar kasılarak göğüs kafesi
genişler. Akciğerlere hava dolar.
Soluk verme sırasında diyafram ve
kaburgalar arası kaslar gevşeyerek göğüs kafesi daralır. Hava dışarı verilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder